13. Tor Spa-Francorchamps: kompendium zdobywców (1950-1969)

    Przed nami wyścig na belgijskim torze Spa-Francorchamps. Tor ten jest od początku startów Formuły 1 jest świadkiem niezwykłości królowej motorsportu. Zobaczmy, jaką historię napisali uczestnicy wyścigów w tymże miejscu - dziś lata 1950-1969.

Tab. 1. Lata 50.-te

# wyścigu	rok	pole position	kwalifikacje	zwycięzca	najszybsze okrążenie	czas f
5	1950	Nino Farina	4:37.0	J. M. Fangio	Nino Farina	4:34.1
3	1951	J. M. Fangio	4:25.0	Nino Farina	J. M. Fangio	4:22.1
3	1952	Alberto Ascari	4:37.0	Alberto Ascari	Alberto Ascari	4:55.0
4	1953	J. M. Fangio	4:30.1	Alberto Ascari	Jose Froilan Gonzalez	4:34.0
3	1954	J. M. Fangio	4:22.1	J. M. Fangio	J. M. Fangio	4:25.5
4	1955	Eugenio Castellotti	4:18.1	J. M. Fangio	J. M. Fangio	4:20.6
5	1956	J. M. Fangio	4:09.8	Peter Collins	Stirling Moss	4:14.7
-	1957	-	-	-	-	-
5	1958	Mike Hawthorn	3:57.1	Tony Brooks	Mike Hawthorn	3:58.3
-	1959	-	-	-	-	-

źródło: opracowanie własne na podstawie tabel na www.formula1.com

    Grand Prix Belgii odbywało się tu od 1950 roku, z wyjątkiem lat 1957 i 1959, kiedy tor Spa nie znalazł się w kalendarzu mistrzostw F1. Belgia była wyścigiem z początku sezonu, najczęściej stanowiła trzeci lub piąty cel wyścigowych zmagań kierowców. Jeśli chodzi o kwalifikacje, to w omawianej dekadzie królem pole position można obwołać Juana Manuela Fangio, który na osiem rozegranych tu zawodów, wygrał czterokrotnie przedwyścigową rywalizację. Najszybszymi kwalifikacjami popisał się kierowca Ferrari Mike Hawthorn w 1958 roku, który zszedł poniżej czterech minut. Warto zwrócić uwagę na rok 1955, gdzie pole position zdobył Eugenio Castellotti. Tym samym został on najmłodszym zwycięzcą kwalifikacji w królowej motorsportu. Dokonał tego wyczynu jadąc samochodem Scuderii Lancia, a konkretnie modelem D50. Niestety, nie ukończył samego wyścigu z powodu awarii skrzyni biegów. 

   W latach pięćdziesiątych najczęściej na Spa wygrywali Fangio (trzy razy) i Alberto Ascari (dwukrotnie). Trzeba zauważyć, że zwycięzca pole position wygrywał w omawianym okresie tylko dwa razy. Udało się to ponownie Ascariemu w roku 1952 (był to mistrzowski sezon Włocha) oraz Argentyńczykowi Juanowi Fangio w 1954 za kierownicą maserati. Zwycięzcą wyścigu na belgijskim torze w 1958 został Tony Brooks z zespołu Vanwall. Właśnie w tymże roku brytyjska stajnia została pierwszym mistrzem świata konstruktorów w Formule 1, górując nad Ferrari.

       Jeśli chodzi o wykręcenie najszybszego okrążenia, sztuka ta udawała się Fangio trzy razy (w tym w 1954 i 1955 wygrywał tu wyścig). Egzotycznym nazwiskiem w powyższej tabeli okraszonej nazwiskami mistrzów F1 jest na pewno Jose F. Gonzalez jeżdżący w 1953 dla stajni Maserati. Kierowca pozostał znany głównie z tego, że dwa lata wcześniej jako pierwszy wygrał grand prix dla stajni Enzo Ferrariego. W kategorii najszybszego okrążenia trzeba tu zaznaczyć, że w 1958 roku Mike Hawthorn choć nie wygrał w Belgii, to udało mu się tak jak w czasówce wykręcić kółko poniżej czterech minut.

Tab. 2. Lata 60.-te

# wyścigu	rok	pole position	kwalifikacje	zwycięzca	najszybsze okrążenie	czas f
5	1960	Jack Brabham	3:50.0	Jack Brabham	Phil Hill/Jack Brabham/Innes Ireland	3:51.9
3	1961	Phil Hill	3:59.3	Phil Hill	Richie Ginther	3:59.8
3	1962	Graham Hill	3:57.0	Jim Clark	Jim Clark	3:55.6
2	1963	Graham Hill	3:54.1	Jim Clark	Jim Clark	3:58.1
3	1964	Dan Gurney	3:50.9	Jim Clark	Dan Gurney	3:49.2
3	1965	Graham Hill	3:45.4	Jim Clark	Jim Clark	4:12.9
2	1966	John Surtees	3:38.0	John Surtees	John Surtees	4:18.7
4	1967	Jim Clark	3:28.1	Dan Gurney	Dan Gurney	3:31.9
4	1968	Chris Amon	3:28.6	Bruce McLaren	John Surtees	3:30.5
-	1969	-	-	-	-	-

źródło: opracowanie własne na podstawie tabel na www.formula1.com

    W lata sześćdziesiątych tylko raz nie odbyło się GP Belgii: Spa zabrakło w rozgrywkach sezonu 1969. Omawiany okres to wkroczenie nowego pokolenia kierowców do stawki. Mamy tu przejawy ponadprzeciętnych talentów takich jak Jim Clark, Graham Hill czy John Surtees. W kategorii pole position najlepszym zawodnikiem był Brytyjczyk Graham Hill, któremu sztuka wygrania kwalifikacji udała się trzykrotnie. Jednak za każdym razem, gdy kierowca BRM przodował na starcie wyścigu, triumfy odnosił Jim Clark - niepokonany na Spa-Francorchamps przez cztery lata z rzędu (1962-1965).

     

    Fot. 1. Jim Clark (GP Belgii 1963)

źródło:https://www.formula1.com/content/dam/fom-website/manual/Misc/1000th-race/Clark%2063%20logo%20ALTERNATIVE.jpg [data dostępu: 26.08.2021]

    Wracając jeszcze do przedwyścigowych zmagań, to właśnie Clark w 1967 roku odnotował najszybszy czas kwalifikacji w tejże dekadzie. Szkot wykręcił też trzy razy najlepsze okrążenie wyścigu. Godne zauważenia jest to, że formułowy hat-trick (pole position, wygrana oraz najszybsze okrążenie) zapisał przy swoim nazwisku Jack Brabham w 1960 oraz John Surtees w sezonie 1966. Na torze Spa dobrze też czuł się Dan Gurney. Zawodnik Brabham Climax w 1964 roku wykręcał najszybsze czasy w stawce. Choć wyścigu wtedy nie ukończył, to wrócił po zwycięstwo w 1967 roku, ale już jako kierowca Eagle Weslake. Rok później w Belgii triumfował Bruce McLaren, jadący w aucie zespołu z własnym nazwiskiem, ale napędzanym silnikiem Forda.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

korzystałam:

http://motorsport24.pl/formula-1/20-faktow-ktore-musisz-wiedziec-o-spa-francorchamps/

https://www.motorsportmagazine.com/database/drivers/eugenio-castellotti/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Eugenio_Castellotti

https://pl.wikipedia.org/wiki/Grand_Prix_Belgii_1955

https://pl.wikipedia.org/wiki/Vanwall

https://www.f1wm.pl/news/29524

https://pl.wikipedia.org/wiki/Graham_Hill

www.formula1.com